نقش استروژن در کنترل دیابت نوع 2

12 فوریه 2019 - نتایج مطالعه ی اخیر محققان دانشگاه تگزاس A & M، اطلاعاتی را در مورد مکانیزمی ارائه می دهد که از طریق آن استروژن با کاهش مقاومت به انسولین و تولید گلوکز موارد ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش می دهد.

نتایج این تحقیق با عنوان" استروژن از طریق فاکتور رونویسی  Foxo1، حساسیت به انسولین را بهبود می بخشد و گلوکونئوژنز را سرکوب می کند" بصورت آنلاین در مجله دیابت(مجله ی انجمن دیابت آمریکا) در دسترس است.

دکتر Shaodong Guo، پژوهشگر اصلی این تحقیق و دانشمند بخش تغذیه و علوم غذایی مرکز تحقیقات AgriLife در دانشگاه تگزاس A & M گفت: در این مطالعه، مکانیسم عملکرد استروژن در کنترل هوموستازی گلوکز کشف شد. نتایج این تحقیق تأثیر عمیقی بر درک ما از چاقی و دیابت و همچنین مداخلات بالقوه ی تغذیه ای دارد.

دکتر Guo می گوید: در تحقیقات اخیر بر روی شیوع دیابت نوع 2، به تفاوتهای وابسته به جنسیت اشاره شده است، به ویژه اینکه میزان بروز این بیماری در زنان قبل از یائسگی کمتر است. مطالعات بالینی و حیوانی همبستگی قوی بین کمبود استروژن و اختلال عملکرد متابولیک را نشان داده اند.

به طور کلی، هوموستازی گلوکز از طریق جذب گلوکز در بافت عضله و چربی و تولید گلوکز در کبد اتفاق می افتد. با این حال، مطالعات نشان داده اند که کاهش استروژن در زنان یائسه باعث افزایش مقاومت به انسولین و دیابت نوع 2 می شود.در مقابل، آزمایشات بالینی بر روی درمان جایگزینی استروژن در زنان یائسه، نشان دهنده کاهش مقاومت به انسولین و همچنین کاهش سطح گلوکز پلاسما است.

دکتر Guo گفت: کمبود استروژن و یا اختلال در سیگنالینگ استروژن با مقاومت به انسولین و تنظیم غلط هوموستازی متابولیک همراه است که به توسعه دیابت نوع 2 و چاقی در هر دو مدل انسان و حیوان منجر می شود. اما تاثیر دقیق عملکرد اختصاصی استروژن در تغییرات متابولیکی و مکانیزم های پایه ی آن هنوز از طریق تحقیقات مشخص نشده است.

او توضیح داد: زنان پیش از یائسگی، حساسیت بیشتری به انسولین نشان می دهند و میزان شیوع دیابت نوع 2 در آنها در مقایسه با مردان همسن آنها کمتر است، اما این مزیت پس از یائسگی با اختلال در هموستازی گلوکز ناپدید می شود، که بخشی از آن به دلیل کاهش میزان استروژن در گردش خون است.

دکتر Guoاشاره کرد که خطر بالقوه ی سرطان پستان یا سکته مغزی به عنوان یک عارضه از استروژن درمانی، مانع بزرگی در استفاده از استروژن بعنوان یک عامل درمانی موثر است.

او گفت: به همین دلیل درک تاثیر متابولیسمی خاص استروژن و مکانیزم مولکولی آن در تنظیم متابولیسم مهم است. هنگامی که این مکانیسم درک شود، می توانیم با تقلید از عملکرد هدفمند استروژن، درمانهایی بدون عوارض جانبی ناخواسته ابداع کنیم.

دکتر  Guoو سایر محققان، در این مطالعه اثر استروژن بر روی هوموستازی گلوکز را در موش های نر و موشهای ماده ای که تخمدانهای آنها برداشته شده بود و موشهای نر و ماده ای که انحصارا  Foxo1 در کبد آنها تولید نمی شد، بررسی کردند.

دکتر Guo می گوید: ما می خواستیم مکانیسمی که از طریق آن استروژن گلوکونئوژنز را با کمکFoxo1 کبدی تنظیم می کند، شناسایی کنیم. او توضیح داد که Foxo1 نقش مهمی در تنظیم تولید گلوکز از طریق سیگنالینگ انسولین دارد. این جزء مهمی از آبشارهای سیگنالینگ انسولین است که تنظیم کننده رشد، تمایز و متابولیسم سلولی است.

او گفت: در موشهای نر و موشهای ماده ی بدون تخمدان، ایمپلنت زیر جلدی استروژنی سبب بهبود حساسیت به انسولین و سرکوب گلوکونئوژنز شد. با این حال، استروژن بر روی موشهای نر و ماده ی فاقد Foxo1 کبدی، تاثیری نداشت.

او گفت: این نتایج نشان می دهد که وجود Foxo1 برای سرکوب موثر گلوکونئوژنز توسط استروژن ضروری است. ما همچنین نشان دادیم که استروژن تولید گلوکز توسط کبد را از طریق فعال کردن سیگنالینگ گیرنده ی استروژن، سرکوب می کند که می تواند مستقل از سوبستراهای گیرنده ی انسولینIrs1  وIrs2 باشد. این نشان دهنده مکانیزم مهمی برای استروژن در تنظیم هوموستازی گلوکز است.

دکتر Guo گفت: نتایج مطالعه ی اخیر از این فرضیه حمایت می کند که بهبود هوموستازی گلوکز توسط گلوکونئوژنز وابسته بهFoxo1 کبدی، تنظیم می شود نه به واسطه ی افزایش جذب گلوکز توسط عضلات.

وی گفت: این نتایج ممکن است توضیح دهد که چرا میزان ابتلای زنان به دیابت نوع 2 پیش از یائسگی کمتر از مردان هم سن آنها است و پیشنهاد می کند که هدف قرار دادن گیرنده ی استروژنی ERa می تواند یک رویکرد بالقوه برای تعدیل متابولیسم گلوکز و جلوگیری از دیابت باشد.

دکتر Guo گفت: شناسایی عملکردهای اختصاصی استروژن و هدف قرار دادن مستقیم گیرنده های استروژن، می تواند توسعه ی لیگاندهای انتخابی جدیدی را که از ابتلا به دیابت نوع 2، بیماری قلبی عروقی و چاقی جلوگیری کرده و مانع از بروز ویژگی های جنسی غیرطبیعی یا سرطان پستان شود را تسهیل کند.

دکتر Guo همچنین به برخی از غذاها، مانند لوبیای سویا، اشاره کرد که دارای مقدار معینی از استروژنهای گیاهی هستند، که می توانند با مکانیسمی مشابه با استروژن به تنظیم متابولیسم گلوکز و حساسیت به انسولین کمک کنند.

دکتر Guo گفت: این مطالعه اطلاعات مهمی را در زمینه ی مکانیزم مولکولی و فیزیولوژیکی بیماری های متابولیکی ارائه می دهد و نشان می دهد که مداخله های تغذیه ای می توانند نقش مهمی در کنترل چاقی، دیابت و بیماری های مزمن مرتبط با آن داشته باشند.

منبع و سایت خبر:

Diabetes, 2019; 68 (2): 291 DOI: 10.2337/db18-0638

www.sciencedaily.com/releases/2019/02/190212162216.htm